4
Էս դարում Մըսըր անհաղթ ու հզոր
Մըսրա Մելիքն էր նըստած թագավոր։
Հենց որ իմացավ՝ էլ Մըհեր չըկա,
Վեր կացավ կըռվով Սասունի վըրա։
Ձենով Օհանը ահից սարսափած՝
Թըշնամու առաջն ելավ գըլխաբաց,
Աղաչանք արավ, ընկավ ոտները.
— Դու եղիր, ասավ, մեր գլխի տերը,
Ու քու շըվաքում քանի որ մենք կանք,
Քու ծառան լինենք, քու խարջը միշտ տանք,
Միայն մեր երկիր քարուքանդ չանես
Ու քաղցըր աչքով մեզ մըտիկ անես։
— Չէ՛, ասավ Մելիք, քու ամբողջ ազգով
Անց պիտի կենաս իմ թըրի տակով,
Որ էգուց-էլօր, ինչ էլ որ անեմ,
Ոչ մի սասունցի թուր չառնի իմ դեմ։
Ու գընաց Օհան՝ բոլոր-բովանդակ
Սասունը բերավ, քաշեց թըրի տակ
Մենակ Դավիթը, ինչ արին-չարին,
Մոտ չեկավ դուշման Մելիքի թըրին։
Եկան քաշեցին՝ թե զոռով տանեն,
Թափ տըվավ, մարդկանց գըցեց դես ու դեն,
Փոքրիկ ճըկույթը մի քարի առավ,
Ապառաժ քարից կըրակ դուրս թըռավ։
— Պետք է սպանեմ էս փոքրիկ ծուռին,
Ասավ թագավորն իրեն մեծերին։
— Թագավո՛ր, ասին, դու էսքան հըզոր,
Թըրիդ տակին է ողջ Սասունն էսօր.
Ի՞նչ պետք է անի քեզ մի երեխա,
Թեկուզ իր տեղով հենց կըրակ դառնա։
— Դո՛ւք գիտեք,- ասավ Մըսրա թագավոր,-
Բայց թե իմ գըլխին փորձանք գա մի օր,
Էս օրը վըկա,
Սըրանից կըգա։

Այն ժամանակ ես Մսրի թագավորն էի։ Ես իմացա Սասուն աշխարհի առաջնորդը՝ Մհերը մահացել է , որոշեցի իրականացնել վաղեմի երազանքս և գրավել Սասունը։ Զորքս հավաքեցի և կռիվ գնացի։ Մհերն ուներ մի եղբայր, որին ասում էին Ձենով Օհան ։ Երբ մտա քաղաք , նա սարսափած մոտեցավ և աղաչեց որ չկոտորեմ ժողովրդին, նրանք պատրաստ էին ծառայել ինձ և հարկեր վճարել։ Բայց ես չէի վստահում այդ ծուռ սասունցիներին, այդ ժամանակ հրամայեցի որ ամբողջ ժողովուրդը պետք է անցնի թրիս տակով ։ Բոլորը եկան և անցան, սակայն նրանց մեջ կար մի երեխա , որ չկատարեց իմ հրամանը ։ Ես շատ բարկացա և հրամայեցի սպանել նրան։ Իմ մարդիկ ինձ համոզեցին , որ ընդհամենը փոքրիկ երեխա է ,որ ոչ մի վտանգ իրենից չի ներկայացնում։ Բայց չգիտես ինչու իմ սիրտը վկայում էր , որ այդ փոքրիկը դեռ շատ փորձանքներ է բերելու իմ գլխին։

Տնային առաջադրանք ՝ մաթեմատիկա

Հավասար համարիչ ունեցող կոտորակների համեմատումը

1. Համեմատ՛ր.
2. ¾ >3/5
3. 4/7 < 4/5
4. 6/17 < 6/15
5. 9/29 <9/28
6. 7/123 <7/103
7. 25/142 =25/142
8. 14/19 < 14/16
9. 17/18 և =17/18
10. Կոտորակները դասավորե՛ք աճման կարգով
11. 6/17, 6/67, 6/120, 6/7, 6/82, 6/108, 6/100, 6/112, 6/222, 6/32, 6/99, 6/564, 6/321

 6/564, 6/321, 6/222, 6/120, 6/112, 6/108, 6/100, 6/99, 6/82, 6/67, 6/32, 6/17, 6/7

• Համեմատի՛ր
• 3/5 մ  <  ¾ մ
• 4/30 ժ  <  4/15 ժ
• 2/5 լ    >     2/10 լ
• 7/20 կգ     <     7/10 կգ
• Լրացրե՛ք աղյուսակը

Մասը Թիվը	3/4	3/6	3/8	3/16	3/24	3/48
48	36	24	18	9	6	3
96	72	48	36	18	12	6

• Արան իր ունեցած դրամի 3/5 մասը ծախսեց գիրք գնելու, իսկ 1/5 մասը՝ տետր գնելու համար: Որքա՞ն դրամ մնաց Արայի մոտայդ գնումներից հետո, եթե նա ուներ 1000 դրամ:

1000:5×3=600  1000:5×1=200   1000-800=200

Պատ․՝ մնաց 200 դրամ։

• Վարորդը ձմերուկի 3/5 մասը դատարկեց առաջին խանութում, իսկ մնացած 2500 կգ-ը՝ երկրորդ խանութում: Վարորդը որքա՞ն ձմերուկ դատարկեց առաջին խանութում: 

2500։2=1250     1250×5=6250     6250-2500=3750 կամ 6250:5×3=3750

Պատ․՝   1-ին  խանութում դատարկեց   3750 կգ ձմերուկ։

• Երկու թվերի գումարը 200 է: Դրանցից մեկը 4 անգամ մեծ է մյուսից: Որո՞նք են այդ թվերը:  40  40×4=160

Քամի, քամու առաջացումը

Լրացնել բաց թողնված բառերը

Տարբերում են քամու հետեյալ տեսակ ները՝ —բրիզներ————, —լեռնահովտային—————, —մուսսոններ————, —պասսատներ—————:

—Բրիզները——— մեղմ քամիներ են, դիտվում են ծովերի, լճերի, մեծ գետերի ու ջրամբարների ափերին:

——Լեռնահովտային————————- առաջանում են լեռների ու հովիտների միջև, որտեղից էլ ծագել է անունը:

տարբե­րություն բրիզների և լեռնահով­տային քամիների՝ —մուսսոնային—քամիներն ——— ընդգրկում են ընդարձակ տա­րածքներ մայրցամաքների և օվկիանոսների միջև:

——Մոսսոնային քամիներն——— իրենց ուղղությունը փոխում են տարին երկու անգամ։

——Պասսատային քամիներն——- արևադարձային լայնություններից դե­պի հասարակած փչող քամիներն են, որոնք իրենց ուղղությ ունը երբեք չեն փոխում:

Օրական երկու անգամ փոխում են իրենց ուղղությունը —Մուսոննային——— և լեռնահովտային——— քամիները։

Իրենց ուղղությունը երբեք չեն փոխում ——Բրիզները և Պասսատները——————։

Քամու բնութագրիչները: Քամու բնութագրիչներից կարեոր են քա­մու ուղղությունը, արագությունը և ուժը: Այս բնութագրիչները մարդու կյանքի և տնտեսական գործունեության համար ունեն կարևոր նշանա­կություն: Անհիշելի ժամանակներից մարդր կարողացել է զանազան մի­ջոցներով, օրինակ՝ ծովի ալիքներով, ծածանվող դրոշակով, ծխնելույզ­ների ծխի շեղման չափով, որոշել քամու ուղղությունը, արագությունը և ուժը:

Օդերևութաբանական կայաններում տեղադրված հողմացույց կոչվող սարքով որոշում են քամու ուղղությունը և ուժը:

Ընդունված է քամին կոչել հորիզոնի այն կողմի անունով, որտեղից փչում է: Օրինակ՝ եթե քամին փչում է հարավից, ապա անվանում են հա­րավային քամի:

Քամու ուղղությունը որոշելու համար օգտվում ենք հողմացույցի շար­ժական սլաքից, որը քամու ազդեցությամբ ազատ պտտվում է: Սլաքը սուր ծայրով միշտ ուղղված է լինում քամու դեմ, այսինքն՝ դեպի հորիզոնի այն կողմը, որտեղից քամին փչում է:

Քամու ուժը կախված է իր արագությունից:  Քամու ուժր չափում են բալերով՝ 0-ից մինչև 12 բալ: Անհողմ եղանա­կին քամու ուժր 0 բալ է, իսկ եթե քամու ուժր 12 բալ է, ապա փոթորիկ է, որի րնթացքում ծառերն արմատախիլ են լինում, պոկվում են շենքերի տանիքները և այլն:

Քամու արագությունը որոշում են հողմաչափ կոչվող սարքով:

Քամու ուժի օգտագործումը: Հա­զարամյակներ շարունակ քամու ուժը մարդն օգտագործել է տարբեր նպա­տակներով՝ նավարկել է առագաստանավերով, կառուցել հողմաղացներ:

Քամու ուժի օգտագործման առա­ջին՝ պարզագույն միջոցր եղել է առագաստը, որի օգնությամբ մարդր հազա­րամյակներ շարունակ օվկիանոսում փո­խադրել է բեռներ ու մարդկանց:

Քամու ուժով են աշխատել նաև հողմաղացները, որտեղ հատուկ պատ­րաստված թիակների օգնությամբ քամին պտտել է քարը և աղացել հացահատիկը:

Քամու ուժի օգտագործման ժամանակակից ձևերից են հողմաէլեկտրակայանները, որոնց միջոցով արտադրում են էլեկտրաէներգիա:

Ժամանակակից հողմաէլեկտրակայաններն աշխատում են քամու ցանկացած ուղղության և ուժգնության պայմաններում:

Երկրագնդի վրա քամու էներգիան համարվում է անսպառ: Ուստի հող­մաէլեկտրակայանների միջոցով էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը հա­մաշխարհային էներգետիկայի հեռանկարային ճյուղերից մեկն է:

Բացի այդ՝ հողմաէլեկտրակայանները չեն աղտոտում շրջակա միջավայրը և ավելի էժան ու արագ են կառուցվում:

Այսօր աշխարհի շատ երկրներում կան կառուցված բազմաթիվ հողմաէլեկտրակայաններ: Դրանք լայն տարածում ունեն հատկապես եվրո­պական երկրներում և ԱՍՆ-ում: Հայաստանում նույնպես կառուցվել են հողմաէլեկտրակայաններ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ բնութագրիչներ ունի քամին:

Քամու բնութագրիչներն են ուղղությունը, արագությունը և ուժը։

• Ի՞նչ սարքով և ինչպե՞ս են որոշում քամու ուղղությունը:

Քամու ուղղությունը որուշում են հողմացույցով։ Հողմացույցի շարժական սլաքը քամու ազդեցությունից ազատ պտտվում է , նրա սւր ծայրը ուղղված էքամու դեմ։

• Ինչի՞ց է կախված քամու ուժը, ի՞նչ միավորով են չափում:

Քամու ուժը կախված է նրա արագությունից , որն էլ չափում են բալային համակարգով։

• Ի՞նչ սարքով են չափում քամու արագությունը, ո՞րն է չափման միավորը:

Քամու արագությունը որոշում են հողմաչափով, չափման միավորն է բալը

• Ի՞նչ նպատակներով է օգտագործվում քամու ուժը:

Քամու ուժր հնում օգտագործել են առագաստանավերով նավարկության, օվկիանոսներով բեռների տեղափոխման համար։ Մեր օրերում շատ են հողմաղացները ,որոնց  ամրացված թիակների միջոցով քամին այն շատ արագ պտտում է և աղում  հացահատիկը։ Կան նաև հողմաԷլեկտրակայաններ , որոնց միջոցով Էլեկտրաէներգիա է արտադրվում։

Прочитать притчу о весне.

Однажды слепой человек сидел на ступеньках одного здания со шляпой возле его ног и табличкой  «Я слепой, пожалуйста помогите!». Один человек проходил мимо и остановился.
Он увидел инвалида, у которого было всего лишь несколько монет в его шляпе. Он бросил ему пару монет и без его разрешения написал новые слова на табличке. Он оставил ее слепому человеку и ушел.
Днем он вернулся и увидел, что шляпа полна монет и денег.
Слепой узнал его по шагам и спросил не он ли был тот человек, что переписал табличку. Он также хотел узнать, что именно он написал. Тот ответил: «Ничего такого, что было бы неправдой. Я просто написал ее немного по-другому».
Он улыбнулся и ушел. Новая надпись на табличке была такая: «……»

Вопросы:
Что по- вашему было написана на табличке?
Как вы  поняли эту притчу? Чему она вас научила?

Զատիկի տոնը /Ծառզարդար/

 

youtube.com/watch

Զատիկի կամ Հիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Հարության տոն նշանակում է բաժանում, հեռացում, անցում, զատում։Զատիկը քրիստոնյա եկեղեցիների այդ թվում Հայ առաքելական եկեղեցու հնագույն և գլխավոր տոնը՝ հինգ տաղավար տոներից մեկն է։

Զատիկի տոնը սկիզբ է առնում հրեաների կողմից նշվող Պասեք տոնից, որի ժամանակ ըստ քրիստոնեական դավանանքի առաջին դարում Երուսաղեմում խաչվել է և հարություն է առել Հիսուս Քրիստոսը։ Պասեքը ինչպես նախկինում այնպես էլ այսօր, տոնվում է ի նշան եգիպտական գերությունից ազատագրման տոն։

Եկեղեցական կանոնների համաձայն , Զատիկը նշվում է գարնանային լիալուսնից հետո առաջին կիրակի օրը՝ մարտի 21 -ից ապրիլի 26-ը։

Սուրբ Հարության տոնին նախընթաց , եկեղեցիներում մատուցվում է ճրագալույսի Սուրբ Պատարագ, որով սկսվում է զատկական տոնակատարությունները։ Առավոտյան կատարվում է ժամերգություն, Անդաստանի արարողություն։ Սուրբ Հարությանտոնին հավատացյալները միմյանց ողջունում են՝ <<Քրիստոս հարեավ ի մեռելոց>>ավետիսով, պատասխանում ․<< Օրհնյալ է Հարությունը Քրիստոսի>>։

Զատիկի տոնը ունիշատ ավանդույթներ և ծեսեր, որոնցից է Ծաղկազարդը։

Ծաղկազարդը կատարվում է Զատիկից մեկ շաբաթ առաջ, ի հիշատակ Քրիստոսի Երուսաղեմ մտնելու օրվա։ Ծաղկազարդի օրը հայոց եկեղեցիները զարդարվում են ուռենու ճյուղերով, հետո օրհնված ճյուղերը բաժանվում են հավատացյալ ժողովրդին, որոնք էլ դրանք պահում են մինչև հաջորդ ծաղկազարդ։

Ծաղկազարդի օրը նաև համարվում է մանուկների օրհնության օր։

Զատկական ավանդույթներից է նաև, տոնական սեղանը։ Մենք հայերս ունենք ծիսական ուտեստների մեծ շարան։ Զատիկի խորհրդանիշն է համարվում ներկված ձուն, որը նշանակում է նոր կյանքի սկիզբ ։ Զատիկի տոնին սեղաններին դրվում է ձկնեղեն, չամիչովև բրնձով փլավ, տապակած կանաչի, ավանդական կլոր գաթա և գինի։

Пасха

Пасха

Пасха одна из самых  ярких и радостных праздников  года. Пасха является христианским праздником. Армянская апостольская церковь является одной из  древнейших христианских. Общин. Согласно  истории  она возникла в1 веке. Пасху  в Армении традиционно  называют  Затик. Апостольские каноны требуют отмечать Пасху через сорок дней , по завершении  Великого  поста. В этот  день  все приветствуют  друг друга:«Христос  Воскрес» -«Блогословенно воскрешение  Христа».

Хочу отметить , что Пасху первые праздновали древние иудеи за 1500 лет  до рождества Христа в связи с  исходом израильтян из Египта  под водительством пророка Моисея.

Мы армяне готовимся ещё за долго до праздника. Во время большого  поста, за 10-15 дней до Пасхи, армяне кладут  чечевицу , или другие  зерна  на поднос , покрытий  тонким  слоем  влажного хлопка, и хранят его  в светлом месте  до появления  ростков. Эти зелёные ростки прорастают символизируя весну пробуждение природы. На этих ростков кладут пасхальные  яйцы. Пасхальные  яйцы должны быть окрашены в  красный цвет , олицетаоряющий страдания  и кровь Иисуса  Христа.

Традиционные  блюда , которые  подаются тна пасху ,включают  плов с рисом и с изюмом, разнообразную зелень , некоторые варённом виде, рыбу, гату.

В Пасху все играют игру  известную  как выбивание яиц, или постукивание по яйцам. Цель состоит в том чтобы разбить яйцо другого участника не разбивая своё. Победившый получает яйцо соперника.

 Кстати мы красим  пасхальные яйца по старым бабушкиным рецептом , яйцы варятся  в луковой шелухе.

Ещё в этот  день можно подарить детям плюшевого или  шоколадного кролика символ праздника.

Սասունցի Դավիթ /4-6րդ մասեր/

 Էս դարում Մըսըր անհաղթ ու հըզոր
Մըսրա֊Մելիքն էր նըստած թագավոր։
Հենց որ իմացավ՝ էլ Մըհեր չըկա,

Վեր կացավ կըռվով Սասունի վըրա։
Ձենով Օհանը ահից սարսափած՝
Թըշնամու առաջն ելավ գըլխաբաց,
Աղաչանք արավ, ընկավ ոտները.
— Դու եղիր, ասավ, մեր գըլխի տերը,
Ու քու շըվաքում քանի որ մենք կանք,
Քու ծառան լինենք, քու խարջը միշտ տանք,
Միայն մեր երկիր քարուքանդ չանես
Ու քաղցըր աչքով մեզ մըտիկ անես։
— Չէ՛, ասավ Մելիք, քու ամբողջ ազգով

Անց պիտի կենաս իմ թըրի տակով,
Որ էգուց-էլօր, ինչ էլ որ անեմ,
Ոչ մի սասունցի թուր չառնի իմ դեմ։
  Ու գընաց Օհան՝ բոլոր-բովանդակ
Սասունը բերավ, քաշեց թըրի տակ.
Մենակ Դավիթը, ինչ արին-չարին,
Մոտ չեկավ դուշման Մելիքի թըրին։
Եկան քաշեցին՝ թե զոռով տանեն,
Թափ տըվավ, մարդկանց գըցեց դես ու դեն,
Փոքրիկ ճըկույթը մի քարի առավ,

Ապառաժ քարից կըրակ դուրս թըռավ։
— Պետք է սպանեմ էս փոքրիկ ծուռին,
Ասավ թագավորն իրեն մեծերին։
— Թագավո՛ր, ասին, դու էսքան հըզոր,
Թըրիդ տակին է ողջ Սասունն էսօր.
Ի՞նչ պետք է անի քեզ մի երեխա,
Թեկուզ իր տեղով հենց կըրակ դառնա։
— Դո՛ւք գիտեք, ասավ Մըսրա թագավոր,
Բայց թե իմ գըլխին փորձանք գա մի օր,
Էս օրը վըկա,

Սըրանից կըգա։

V

  Էս որ պատահեց, մեր Դավիթ հըսկան
Մի մանուկ էր դեռ յոթ֊ութ տարեկան․
Մանուկ եմ ասում, բայց էնքան ուժեղ,
Որ նըրա համար թե մարդ,— թե մըժեղ։
Բայց վա՜յ խեղճ որբին աշխարքի վըրա,
Թեկուզ Առյուծի կորյուն լինի նա։
Ձենով Օհանին ուներ մի չար կին։
Մին-երկու լըռեց, մի օր էլ կարգին
Իրեն մարդու հետ սկըսավ կըռվել.

— Ես մենակ հոգի, հազար ցավի տեր,
Ի՜նչ ես ուրիշի եթիմը բերել,
Նըստեցրել գըլխիս պարապ հացակեր․․․
Հո՜ղեմ գըլուխը․․․ ես գերի հո չե՞մ՝
Ամենքի քեֆի ետևից թըռչեմ․․․
Մի կուռ կորցըրո՛ւ, կարգի՛ր մի բանի,
Գընա, իր համար աշխատանք անի․․․
  Ու հետն սկըսավ ողբալ ու կոծել,
Իր օրը սըգալ, իր բախտն անիծել,
Թե անբախտ եղավ աշխարքի միջում,

Ոչ մի տեր ունի, ոչ մարդն է խըղճում․․․
  Գընաց Օհանը երեխի ոտի
Մի զույգ ոտնաման բերավ երկաթի,
Երկաթի մի կոռ շալակին դըրած,
Ու արավ Սասմա քաղքի գառնարած։

VI

  Քըշեց գառները մեր հովիվ հըսկան,
Ելավ Սասունի սարերն աննըման․
  «Է՜յ ջան, սարե՛ր,
  Սասման սարե՜ր․․․»
Որ կանչեց, նըրա ձենից ահավոր

Դըղորդ-դըմբդըմբոցն ընկավ սար ու ձոր․
Վայրի գազաններ բըներից փախան,
Քարեքար ընկան, դատարկուն եղան։
Դավիթը ընկավ նըրանց ետևից,
Որին մի սարից, որին մի ձորից—
Աղվես, նապաստակ, գել, եղնիկ բըռնեց,
Հավաքեց, բերավ, գառներին խառնեց,
Իրիկվան քըշեց ողջ Սասմա քաղաք։
Կաղկա՜նձ ու ոռնո՜ց, աղմո՜ւկ, աղաղա՜կ․․․
Քաղքըցիք հանկարծ մին էլ էն տեսան՝

Գալիս են հըրես անհամար գազան.
  «Վա՜յ, հարա՜յ, փախե՜ք․․․»
 Մեծեր, երեխեք
  Սըրտաճաք եղած,
  Գործները թողած,
Որը տուն ընկավ, որը ժամ, խանութ,
Ու ամուր փակեց դուռն ու լուսամուտ։
Դավիթը եկավ, կանգնեց մեյդանում․
— Վա՜հ, էս մարդիկը ի՜նչ վաղ են քընում.
  Հե՛յ ուլատեր, հե՛յ գառնատեր․

Ելե՛ք, շուտով բացեք դըռներ.
  Ով մինն ուներ— տասն եմ բերել,
  Ով տասն ուներ— քըսանն արել…
  Շուտով ելե՛ք, եկե՜ք, տարե՜ք,
  Ձեր գառն ու ուլ գոմերն արեք։

Տեսավ՝ չեն գալի, դուռ չեն բաց անում,
Ինքն էլ մեկնըվեց քաղքի մեյդանում,
Գըլուխը դըրավ մի քարի՝ մընաց,
Ու մուշ-մուշ քընեց մինչև լուսաբաց։
Լուսին իշխաններ ելան միասին,

Գընացին Ձենով Օհանին ասին.
— Տո՛ Ձենով Օհան, տո՛ մահի տարած,
Էս խենթը բերիր, արիր գառնարած,
Ոչ գառն է ջոկում, ոչ գելն ու աղվես,
Գազանով լըցրեց մեր քաղաքն էսպես,
Աստված կըսիրես՝ դի՛ր ուրիշ բանի,
Թե չէ էս խա՛լխին լեղաճաք կանի։

աղաչանք-թախանձագին խնդրել,

շվաք- ստվեր, շողք,

խարջ- հարկ, տուրք,

էգուց- էլօր- վաղը մյուս օրը,

դուշման-թշնամի, ոսոխ

ապառաժ-սուր, կարծր, շատ պինդ քար

որբ-անտեր, երեխա

դատարկուն-տուն տեղից քշված, փախստական

կաղկանձ-շների հաչոց, վոռնոց

մոյդան-հրապարակ, ասպարեզ

լեղաչաք-Ահաբեկվել

Homework

1. My house is (biger, the  than yours.
2. This flower is (the more beautiful)  than that one.
3. This is the the most interesting)  book I have ever read.
4. Non-smokers usually live (longer, the   than smokers.
5. Which is the  the most dangerous)  animal in the world?
6. A holiday by the sea is  better, the  than a holiday in the mountains.
7. It is strange but often a coke is (more expensive, the   than a beer.
8. Who is the the richest)  woman on earth?
9. The weather this summer is even worse,   than last summer.
10. He was the  the cleverest)  thief of all.

old-older-the oldest

difficult -more difficult- the most difficult 

large-larger-the largest

1. good- better the best
2. big-bigger-the biggest
3. easy-easier-easiest 
4. much-more-the most
5. little-less-the lest 
6. interesting-more interesting- the interesting

1. cheap-cheaper-the cheapest,
2. fit-fitter-the fittest
3. exciting -more exciting-the most exciting
4. cool-cooler-the coolest
5. late -later-the latest
6. dangerous- more dangerous- the most dangerous
7. small-smaller-the smallest
8. popular-more popular-the most popular
9. happy -happier- the happiest
10. boring-more boing- the most boring

Разговор красок

Часто во время дождя ты стоишь у окна, смотришь и  слушаешь. Тебе начинает казаться, что у всех вещей  есть голоса, что они умеют разговаривать. И твои  карандаши, правда?
Слышишь, говорит красный:
– Я – мак, я – огонь, я – малина!
Вслед за ним откликается оранжевый:
– Я – морковь, я – апельсин!
Жёлтый тоже не молчит
– Я – цыплёнок, я – пшеница, я – солнце!
И зелёный шелестит:
– Я – трава, я – сады, я – леса!
И синий говорит:– Я – колокольчик, я – небо, я – море!
И фиолетовый шепчет:
– Я – фиалка, я – сирень!
Но дождь перестаёт, и на небе появляется радуга.
– Смотрите! –говорит красный. – Радуга – это я!
– И я! – говорит оранжевый.
– И я! – улыбается жёлтый.
– И я! – радуется зелёный.
– И я! – восклицает голубой.

– И я! – веселится синий.
– И я! – смеётся фиолетовый.
Все рады: в радуге – и маки, и апельсины, и пшеница,  и трава, и небо, и фиалки. В ней всё!

В рассказе “Разговор красок” найдём предложения с вопро си-тельным и восклицательным знаком. Выразительно прочитаем их.
Мак – красный. А колокольчик, фиалка, ромашка, василёк, сирень?
Распределим роли. Прочитаем рассказ в лицах. Сколько человек  нужно, чтобы выполнить задание.

Краски

Если, кроме чёрной,
Нет в запасе красок,
То не нарисуешь
Ни чудес, ни сказок.
Если, кроме чёрной,
Есть другие краски,
То рисуй картинку
Смело, без опаски.
Для чего? А просто,
Чтобы всем на свете
Мир казался ярким,
А не в чёрном цвете!

Տնային առաջադրանքներ՝ մաթեմատիկա

1. Գտիր այն թիվը, որի միավորը 4 է, տասնավորը 2 անգամ մեծ է միավորից, 1. հազարավորը 0 է, տասհազարավորը՝ 7, հարյուրավորը՝ 3։

                          70384

• Քանի՞ մետր է 4/5 կմ-ը

        1 կմ =  1000 մ      1000:5×4=800  4/5 կմ = 800մ

• Լրացրու նախադասությունը Անհայտ ․<<Հանելի>>․․ գտնելու համար պետք նվազելիից հանել տարբերությունը։
• Որքանո՞վ կմեծանա եռանիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից կցագրենք 5 թվանշանը։      հինգ հազարով
• Գտիր 62 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։

         63

• Արմենը 10 տարեկան է։ Մայրիկը նրանից մեծ է 3 անգամ։ 5 տարի հետո մայրիկը քանի՞ տարով մեծ կլինի Արմենից։   Արմենը 10տ է, մայրիկը՝ /3×10=30/ 30տարեկան, 5 տարի հետո Արենը կլինի 15 տարեկան, իսկ մայրիկը՝ /3×15=45/ 45տարեկան։
• Գտիր ամենամեծ եռանիշ ու ամենափոքր քառանիշ թվերի գումարից 6-ով մեծ թիվ։   999+1000=1999   1999+6=2005
• 9 ժ45 ր-ն արտահայտիր րոպեներով․  9×60+45=585 9 ժ45ր=585ր

• Ուղղանկյան ո՞ր մասն է գունավորված.

։4/10

1. Գիրքն ունի 280 էջ։ Գայանեն կարդաց գրքի 3/5-ը։ Քանի՞ էջ մնաց կարդալուՀամեմատի՛ր      280:5×3=168    280-168=112   Պատ․՝ 112 էջ:

• 2/5 < 3/5
• 3/7 < 4/7
• 6/17 >5/17
• 11/28 >9/28
• 7/123 =7/123
• 24/143 >21/143
• 14/18> 17/18
• 18/19 = 18/19
• Կոտորակները դասավորե՛ք աճման կարգով

6/35, 76/35, 412/35, 105/35, 172/35, 3/35, 31/35, 107/35, 234/35, 202/35, 88/35, 35/35

3/35 , 6/35, 31/35, 35/35, 76/35, 88/35, 105/35, 107/35, 172/35, 202/35, 234/35, 412/35

• Համեմատի՛ր.
• 3/5 մ և<4/5 մ
• 7/10 կգ >4/10 կգ
• 3/20 լ < 6/20 լ
• 2/15 ժ <4/15 ժ
•  Լրացրե՛ք աղյուսակը՝ ըստ բերված օրինակների:

Թիվը	Մասը	1/8	5/8	3/8	8/8	6/8	2/8	4/8	7/8
40		5	25	15	40	30	10	20	35
80		10	50	30	80	60	20	40	70

• Լրացրե՛ք աղյուսակը.

Մասը	Թիվը	90	126	270	234
1/6	15	21	45	39

• 4500 լ տարողությամբ ջրավազանը ամբողջությամբ լցված էր ջրով: Այգեպանն այդ ջրի 2/3 մասը օգտագործոց այգին ջրելու համար: Քանի՞ լիտր ջուր օգտագործեց այգեպանը: Որքա՞ն ջուր մնաց ջրավազանում:

4500:3X2=3000    4500-3000=1500  Պատ․՝ օգտագործվեց 3000  լ, մնաց  1500 լ։

• Օգտվելով գծագրում բերված տվյալներից՝ հաշվի՛ր AB հատվածի երկարությունը:

10մմ+15մմ=25մմ  AB=25մմ                                               12մմ+18մմ=30մմ    AB=30մմ

• Ո՞ր շարքի բոլոր կոտորակներն են կանոնավոր:
• 7/8, 11/24, 4/9, 15/15, 19/20, 3/30, 17/42
• 3/8, 11/25, 4/7, 15/17, 19/28, 3/25, 1//34
• Գտի՛ր նշված թվի մասը
• 35-ի 3/7 մասը              35:7×3=15
• 426-ի 5/6 մասը             426:6×5=355
• 162-ի 4/9 մասը               162:9×4=72
• 2000-ի 3/20 մասը          2000:20×3=300
• 1000-ի 4/5 մասը            1000:5×4=800
• 5000-ի 3/100 մասը         5000:100×3=150
• Արտահայտի՛ր նշված միավորներով
• 2/5  սմ = 4 մմ    1սմ= 10mm 10:5×2=4
• 7/50 կգ = 140 գ            1kg=1000g  1000:50×7=140
• 3/20 ր =  9վ                      1ր   60  վ է   60:20×3=9
• ¾ տարի = 9ամիս          1 տ =12 ամիս    12:4×3=9