Մայիսի 17-18
Լուծում ենք հետևյալ խնդիրները.
Դասարանում
76.
1. 1,4×20 = 28
2.14/20×20 =14
3.8×20=160
4.62
5.35 + 1,4 = 36,4 ժամում
77.
Հայրը 35 տարեկան է:
78. 3x =26, x =26/3 , x =8
79. 5x = 7, x = 7/5 ,
Տանը
80․
1. 26-14= 12
2. 37+12 =49
81․
8 տարուց
82․
15 տարուց
Մայիսի 16
Կրկնողություն
Դասարանում
69. Պատ․`78, 57:
70. 140, 900 դրամ
71. 42, 63 գիրք։
72. 1-65 տ, 2-104 տ, 3-143 տ։
ՏԱՆԸ
73. 1-80 կգ, 2-57 կգ, 3-59 կգ։
74. 1-27 գնդակ, 2-31 գնդակ, 3-26 գնդակ։
75. 1-224 դետալ, 2-192 դետալ
Չմասնակցող չի եղել
Տանը
Խնդիր 1։Կարո՞ղ է արդյոք միայն չորսերից բաղկացած թիվը բաժանվել միայն երեքներից բաղկացած թվի: Իսկ հակառա՞կը:
444:3=148 , ոչ
Խնդիր 2: Հնարավո՞ր է արդյոք ձիով սկսելով շախմատի տախտակի որևէ վանդակից
ա) անելով 19քայլ վերադառնալ նույն վանդակին։ Ոչ
բ) անելով 20 քայլ հայտնվել սկզբնական վանդակի հարևան վանդակում (հարևան են համարվում ընհանուր կողմ ունեցող վանդակները): Ոչ
Խնդիր 3։ Հնարավո՞ր է արդյոք սկսելով a1 վանդակից՝ ձիու քայլերով հասնել h8 վանդակին, յուրաքանչյուր վանդակում լինելով ճիշտ մեկ անգամ։ Ոչ
Լրացուցիչ կրթություն (տանը)
Չմոռանաս վաղը հետդ գիրք բերել։
Տրված համանուններով կազմել նախադասություններ։
1. սեր (կաթի երեսի թանձր շերտ). սեր (զգացմունք)
Մայրիկը հավաքելով սերը , համեղ գաթա պատրաստեց։
Մայրիկը սերը տվել էր իր բալիկներին հավասար։
2. կետ (կետանիշ, գծի հատվածի սահման). կետ (ջրային կաթնասուն կենդանի)
Կետը բաժանեց նախաադասության երկու միտք իրարից։
Կետը աշխարհի ամենամեծ կենդանին է։
3. քանոն (ձողաշերտ՝ չափելու և ուղիղ գծելու համար). քանոն (երաժշտական
գործիք)
Հրաչը քանոնով երկրաչափական հավասար պատկերներ գծեց։
Քանոնի գեղեցիկ հնչյունները լսվում էին ամբողջ դահլիճում։
4. դող (մարմնի սարսուռ). դող (անվին անցկացվող ռետինե շրջանակ)
Նրա ջերմությունը այնքան էր բարձրացել , որ ամբողջ մարմնով դող էր անցնում։
Հարութը իր մեքենայի ամառային դողերը փոխարինեց ձմեռայինով։
5. տոն (ձայնաստիճան). տոն (նշանավոր իրադարձության նվիրված
հանդիսավոր օր)
երգչի ձայնային տոնը զարմացրել էր հյուրերին։
Մայրիկի ծննդյան տոնը դարձել էր անակնկալների օր։
Փակագծերում տրված բայերը անհրաժեշտ ձևերով գրել համապատասխան տեղերում։
1. Մայր մտնող արևի ճառագայթները ոսկևորել էին ամեն ինչ, և մի կախարդող
տեսարան ստեղծել, որով հիանում էին հյուրանոցի պատշգամբները ելած զբոսաշրջիկները։
(հիանալ, ոսկևորել, ստեղծել)
2. Արդեն բացվել էին պարտեզի ծաղիկները, և հեռվից նայելիս թվում էր, թե մի նախշուն
գորգ ծածկել էր պատշգամբի առջև փռված այդ հողակտորը։ (թվալ, ծածկել, բացել)
3. Ցանկապատի հետևում երևաց մի տուն. նրա բակում արևածաղիկներ աճած,
որոնք, իրենց գեղեցիկ գլուխները բարձր պահած, կարծես ժպտացին անցորդներին։
(ժպտալ, երևալ, աճել)
Լրացուցիչ(տանը)
5) Քանի՞ անգամ է յուրաքանչյուր հաջորդ դասի ամենամեծ կարգի
միավորը մեծ նախորդ դասի ամենափոքր կարգի միավորից։
90անգամ օրինակ ` 90:1=90, 900:10=90 9000:100=90
6) Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) (x + 324) + 18 = 555 555-18-324=213 x=213
դ) (x – 90) – 617 = 1000 1000+617+90=1707 x=1707
բ) (x + 10) – 56 = 344 344+56-10=390 x=390
ե) 136 + (x – 26) = 839 839+26-136=729 x=729
գ) (x – 83) + 215 = 940 940+83-215=808 x=808
զ) 405 + (x + 394) = 2505 2505-394-405=1706 x=1706
7) Գրե՛ք երկու կանոնավոր և երեք անկանոն կոտորակներ, որոնցից
յուրաքանչյուրի համարիչի և հայտարարի գումարը հավասար է 18‐ի։
կանոնավոր — 8/10, 7/11
անկանոն — 10/8, 11/7, 16/2
8) Հետևյալ թվերը դասավորե՛ք աճման կարգով.
20-ի 7 %-ը, 15-ի 8 %-ը, 90-ի 3 %-ը, 100-ի 5 %-ը
1,4 1,2 2,7 5
Դաս 15
1) Գտե՛ք ամենափոքր հնգանիշ թվի և ամենամեծ եռանիշ թվի տարբերությունը։
10000-999=9001
2) Քանի՞ անգամ է միլիոնների դասի ամենափոքր կարգի
միավորը մեծ հազարների դասի ամենափոքր կարգի միավորից։
1 000 000: 1000=1000
3) 50 թիվը նախ մեծացրել են 25 %-ով, ապա ստացված թիվը փոքրացրելեն 20 %-ով։ Ինչպիսի՞ թիվ է ստացվել` 50-ից մե՞ծ, թե՞ փոքր։
50:100×25=12,5
12,5+50=62,5
62,5:100×20=12,5
62,5-12,5=50
4) AB հատվածի երկարությունը 14 սմ է։ Նրա վրա նշված է այնպիսի
M կետ, որ AM = 9 սմ, և այնպիսի K կետ, որ BK = 3 սմ։ Գտե՛ք MK հատվածի երկարությունը։
AB=14sm
AM=9sm
BK=3sm
Mk=14-9-3=2 MK=2sm
Դաս 14.
9. Տասնորդական կոտորակների կլորացումը
Տեսական նյութ
Առօրյա հաշվարկումներում շատ հաճախ կատարում են թվերի կլորացում, այսինքն՝ նրանց փոխարինում ուրիշ, նրանցից ոչ շատ տարբերվող թվերով, որոնց փոքր կարգերում զրոներ են։
Օրինակ՝ ենթադրենք, թե պետք է ցանկապատել ուղղանկյունաձև
հողամասը, որի պարագիծը 628,816 մ է։ Իհարկե, անհրաժեշտ շինանյութի քանակությունը հաշվարկելիս սանտիմետրերն ու միլիմետրերը հաշվի չեն առնվում։ Եվ այդ պատճառով տվյալ թիվը կլորացնում են՝ նրա վերջին երկու կարգերում գրված թվերը փոխարինելով 0‐ներով և համարելով, որ այն մոտավորապես հավասար է 628,8‐ի։ Դա գրի է առնվում այսպես.
628,816 ≈ 628,8 ։
628,816 ≈ 629
4,62m ≈ 4,6m
Այստեղ տրված թիվը փոխարինված է ավելի փոքրով. մոտավոր թիվը` 628,8-ը, 628,816-ից փոքր է (պակաս է) 0,016-ով։ Ասում են, որ այս դեպքում կատարված է պակասորդով կլորացում մինչև տասնորդականների կարգը։
Մինչև տվյալ կարգը պակասորդով կլորացման ժամանակ բոլոր
թվանշանները, որոնք թվի գրառման մեջ գրված են տվյալ կարգից
աջ, փոխարինվում են 0-ներով։
Նույն 628,816 թիվը կարելի է կլորացնել նաև հավելուրդով՝ համարելով, որ 628,816 ≈ 628,9։ Այս դեպքում մոտավոր թիվը տրվածից
մեծ է 0,084-ով։
Մինչև տվյալ կարգը հավելուրդով կլորացման ժամանակ բոլոր թվանշանները, որոնք թվի գրառման մեջ գրված են տվյալ կարգից
աջ, փոխարինվում են 0-ներով, իսկ տվյալ կարգի թվին 1 է գումարվում։
Որպեսզի մինչև տվյալ կարգը թվի կլորացումը կատարվի նվազագույն սխալով, պետք է վարվել հետևյալ կերպ.
ա) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված է 0, 1, 2, 3,
4 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել պակասորդով
կլորացում.
բ) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված է 5, 6, 7, 8,
9 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել հավելուրդով
կլորացում։
Առաջադրանքներ(դասարանում)
1) Թիվը պակասորդով կլորացրե՛ք մինչև տասնորդականները.
ա) 0,9382 ≈ 0,9 դ) 1,0625 ≈ 1 է) 200,18 ≈ 200,1
բ) 28,2897 ≈ 28,2 ե) 80,0388 ≈ 80 ը) 567,9111 ≈ 567,9
գ) 100,5621 =100,5 զ) 6,0999 =6 թ) 0,0008 =0
2) Ասե՛ք, թե մինչև որ կարգն է կլորացված թիվը.
ա) 93,6527 ≈ 93,65-մինչև հարյուրերորդական
գ) 0,563891 ≈ 0,56 -մինչև հազարերորդական
ե) 0,7014 ≈ 1 — մինչև միավոր
բ) 734,82 ≈ 735 — մինչև միավոր
դ) 0,563891 ≈ 0,6 մինչև տասնորդական
, զ) 0,102 ≈ 0 — մինչև միավոր
3) Հաշվե՛ք և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները.
ա) 0,377 + 3,409 – 2,1006, գ) 4,5 + 0,3796 + 1,225,
բ) 12,4589 – 6,27 + 1,395, դ) 0,1 – 0,01 – 0,001:
Լրացուցիչ(տանը)
4) Թիվը հավելուրդով կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները.
ա) 7,8932 =7,9 դ) 0,9999 =1 է) 2,3845 ,
բ) 85,0639 =85,1 ե) 65,6788 =65,8 ը) 18,0936 =18,1
գ) 0,1111 = 0,2 զ) 721,8957 =721,9 թ) 55,6009 =55,6
5) Գրե՛ք այն բոլոր թվանշանները, որոնք աստղանիշի փոխարեն
գրելու դեպքում կլորացումը ճիշտ կատարված կլինի.
ա) 2,66∗ ≈ 2,66 1 2 3 4
գ) 18,6 ≈ 18,5∗ 5 6 7 8 9
ե) 7,5 ≈ 7,5∗ 1 2 3 4
բ) 0,3∗ ≈ 0,3 1 2 3 4
դ) 25,03∗ ≈ 25,04 5 6 7 8 9
զ) 800,00∗ ≈ 800 1 2 3 4
6) Կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները և համեմատե՛ք
թվերը.
ա) 0,136 =0,144 դ) 12,129 > 12,131
բ) 2,254 < 2,256, ե) 7,9951 < 8,0049,
գ) 3,769154 = 3,767002, զ) 0,009 > 0,001:
7) Ուղղանկյունանիստի երկարությունը, լայնությունը և բարձրությունը
համապատասխանաբար 12,4 դմ, 5,08 դմ և 3,6 դմ են։ Գտե՛ք ուղղանկյունանիստի ծավալը և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները։
12,4×5,08×3,6=226,7712 226,77
Դաս 13.
Կրկնենք անցածը
Առաջադրանքներ(դասարանում)
1) Ինչի՞ է հավասար 1,73 , 2,563 , 0,82 , 11,729 , 1,6 , 529,1 , 837,2, 61,9, 0,01 թվերից ամենամեծի և ամենափոքրի գումարը։
837,2+0,01=837,21
2) Խորանարդի բոլոր կողերի երկարությունների գումարը 132 սմ է։ Գտե՛ք նրա ծավալը։
132:12=11 11x11x11=1331մ3
3) Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) 8x + 3 = 14 14-3=11 x=11/8
դ) 3x – 57 = 88 88+57=145 x=145/3
է) 6 = 11 – x 11-6=5 x=5
բ) 3x + 7 = 10 10-7=3 x=1
ե) 6 + 7x = 16 16-6=10 x=10/7
ը) 18 = 9x – 13 18+13=31 x=31/9
գ) 5x – 10 = 2 10+2=12 x=12/5
զ) 4x = 48 48:4=12 x=12
4) Քանի՞ օր է 3 միլիոն ժամը։ 3000000:24=125000
Լրացուցիչ(տանը)
5) Կատարե՛ք գործողությունները.
ա) (283 ⋅ 63 + 26650 ։ 13) ⋅ 4 – 182=79334
բ) (20808 ։ 18 – 89112 ։ 1128) ⋅ 5=5385
գ) 23056 – (15300 + 185) ։ 163=22961
դ) (41000 – 8512) ։ 262 + (261 ։ 29) ⋅ 30=394
6) Քանի՞ ժամ է միլիոն շաբաթը։ 7000000×24=168000000
7) Արտահայտե՛ք՝
ա) գրամներով. 10 կգ 20 գ=10020գրամ
16 տ 5 ց 30 կգ 8 գ=16 530 008 գրամ
բ) քառակուսի մետրերով. 150 կմ2=150 000 000մ2
10 կմ2 30 մ2=10 000 030 մ2
Հարություն Ավագյանի բլոգ 